Ξεκίνησε σήμερα, ενώπιον της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, η συζήτηση του σχεδίου νόμου «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/60/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαΐου 2014 σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών, που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από το έδαφος κράτους - μέλους».
Οι τροποποιήσεις που περιλαμβάνονται στο κείμενο αναδιατύπωσης της οδηγίας 93/7 ΕΟΚ – η οποία ήταν ως τώρα σε ισχύ (τροποποιημένη ήδη δύο φορές με τις οδηγίες 96/100 ΕΚ και 2011/38 ΕΚ) – αφορούν:
- Διεύρυνση του εννοιολογικού προσδιορισμού του εθνικού θησαυρού: Κάθε πολιτιστικό αγαθό που ορίζεται ή έχει χαρακτηριστεί από ένα κράτος - μέλος ως εθνικός θησαυρός δύναται να αποτελέσει αντικείμενο αιτήματος επιστροφής.
- Παράταση των προθεσμιών έτσι ώστε τα κράτη - μέλη να έχουν 6 μήνες αντί των 2 που προέβλεπε η οδηγία 93/7 ΕΟΚ για να πραγματοποιήσουν τον έλεγχο σχετικά με το αν το αγαθό που εντοπίστηκε σε άλλο κράτος μέλος αποτελεί εθνικό τους θησαυρό και 3 έτη αντί του 1 για να κινήσουν τη διαδικασία επιστροφής.
- Χρήση του συστήματος πληροφόρησης IMI (μονάδα του συστήματος πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά) για τη βελτίωση της συνεργασίας και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών διοικητικών αρχών.
- Μετάθεση του βάρους απόδειξης στον κάτοχο / νομέα ως προς την επίδειξη της δέουσας επιμέλειας κατά την απόκτηση του αγαθού. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι προκειμένου να έχει δικαίωμα αποζημίωσης ο κάτοχος ή νομέας κατά την επιστροφή πολιτιστικού αγαθού στο κράτος προέλευσής του θα πρέπει αυτός να μπορεί να αποδείξει ότι επέδειξε την απαιτούμενη δέουσα επιμέλεια κατά την απόκτηση του αγαθού, ότι δηλαδή ήταν καλόπιστος.
Η ‘Ελενα Ράπτη, εισηγήτρια της ΝΔ, χαρακτήρισε την Οδηγία 93/7 ΕΟΚ αναποτελεσματική παρά τις καλές της προθέσεις, αφού στα 20 χρόνια της ισχύος της κατατέθηκαν 15 μόνο προσφυγές για επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που απομακρύνθηκαν παράνομα, εκ των οποίων μόλις οι 7 έγιναν δεκτές, την ίδια ώρα που στην Ευρώπη διακινούνταν 40 χιλιάδες παράνομοι πολιτιστικοί θησαυροί. Αναφερόμενη στην παρούσα οδηγία (2014/60/ΕΕ), μίλησε για πιο πρακτική κατεύθυνση προστασίας των πολιτιστικών αγαθών, αν και αποτέλεσμα συμβιβασμών και τόνισε ότι το κόμμα της θα υπερψηφίσει την ενσωμάτωσή της στην ελληνική νομοθεσία.
Το ίδιο δήλωσε ότι θα κάνει και το κόμμα της η εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ, Χαρά Κεφαλίδου, καθώς εκτίμησε επίσης ότι στη νέα οδηγία έχουν γίνει βελτιώσεις (παράταση προθεσμιών, μετάθεση βάρους απόδειξης στον κάτοχο νομέα κλπ.). Ειδικά για την Ελλάδα ως χώρα με τεράστιο όγκο πολιτιστικών αγαθών που μαστίζεται από την παράνομη διακίνηση του πολιτιστικού της πλούτου, κάθε αποτελεσματικότερη ρύθμιση βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση, είπε, απαιτείται ωστόσο ένας αποτελεσματικός μηχανισμός αναζήτησης και διεκδίκησης κλεμμένων αρχαιοτήτων.
«Παρών» προτίθεται, από την άλλη, να δηλώσει το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, όπως τόνισε ο εκπρόσωπός του, Σταύρος Τάσσος, αφού το ν/σ αποτελεί μια ελάχιστη έστω βελτίωση της προηγούμενης νομοθεσίας. Ο κ. Τάσσος ζήτησε εφαρμογή του νόμου ανεξαρτήτως χρονικών ορίων, χωρίς τη δυνατότητα παραγραφής της αξίωσης επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών, ενώ τάχθηκε και κατά της αποζημίωσης στον κάτοχο όταν αποδεικνύει ότι επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια κατά την απόκτηση του.
Θετικός εμφανίστηκε και ο Γρηγόρης Ψαριανός από το ΠΟΤΑΜΙ, σημειώνοντας ότι πρέπει να αποκατασταθεί η ζημιά που έχει υποστεί η εθνική μας κληρονομιά και να σταματήσει το παράνομο εμπόριο έργων πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σε καλύτερη κατεύθυνση έκρινε το νομοσχέδιο και ο Θ. Παπαχριστόπουλος από τους ΑΝΕΛ, υπενθυμίζοντας ωστόσο ότι «έσπασαν τα μούτρα τους» σε ανάλογες διεκδικήσεις στο παρελθόν τόσο ο Άγγελος Σικελιανός, όσο και ο Γιάννης Τσαρούχης και η Μελίνα Μερκούρη και τονίζοντας ότι το ν/σ αποτελεί μια πρόκληση που στο χέρι μας είναι να προχωρήσει. Τάχθηκε ακόμα κατά της παραγραφής στα 30 χρόνια από την παράνομη απομάκρυνση από το έδαφος του κράτους μέλους ή τα 75 χρόνια αν το αγαθό αποτελεί τμήμα δημόσιας συλλογής ή ανήκει σε καταλόγους εκκλησιαστικών ή άλλων θρησκευτικών ιδρυμάτων και υπόκειται σε ειδικό σύστημα προστασίας.
Στη σωστή κατεύθυνση έκρινε ότι κινείται η οδηγία και η Θ. Μεγαλοοικονόμου από την Ένωση Κεντρώων, λέγοντας ότι γίνεται προσπάθεια να καλυφθούν κενά σημεία προηγούμενων οδηγιών και ενθαρρύνεται η συνεργασία των κρατών μελών.
Η συζήτηση ενώπιον της Επιτροπής θα συνεχιστεί αύριο, στις 3 το μεσημέρι.
(Πρώτη δημοσίευση: inagreece.gr)
