Σε βαθιά κρίση βρίσκονται εδώ και λίγες ώρες οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, με αφετηρία, όπως φαίνεται, τη σύλληψη εργαζομένου στο αμερικανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, με την κατηγορία της συνέργειας στο πρόσφατο αποτυχημένο πραξικόπημα.
Η Ουάσιγκτον έκανε την αρχή την Κυριακή το βράδυ, καθώς με ανακοινωθέν της διπλωματικής αντιπροσωπείας των ΗΠΑ στην Τουρκία, η αμερικανική πλευρά διέκοψε την παροχή τουριστικών θεωρήσεων (βίζα) σε Τούρκους πολίτες που έχουν ως μόνιμη κατοικία την Τουρκία.
«Οι εξελίξεις της τελευταίας περιόδου υποχρέωσαν την κυβέρνηση των ΗΠΑ να αναθεωρήσει τις υποσχέσεις της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας σχετικά με την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και του προσωπικού της Αντιπροσωπείας των ΗΠΑ», τονίζει η αμερικανική πλευρά στο σχετικό ανακοινωθέν της.
«Κατά την διάρκεια της διαδικασίας της αναθεώρησης, με σκοπό την μείωση του αριθμού των επισκεπτών στην πρεσβεία και στα προξενεία μας, από τώρα και στο εξής, αναστέλλονται όλες οι υπηρεσίες στις διπλωματικές αντιπροσωπείες των ΗΠΑ για λήψη βίζας η οποία δεν εμπίπτει στην κατηγορία των μεταναστών», συνεχίζει η ανακοίνωση της Ουάσιγκτον.
Η Άγκυρα απάντησε τη Δευτέρα με ένα πανομοιότυπο και λίγο πιο σκληρό μέτρο.
Όπως ανακοίνωσε η τουρκική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον, η Τουρκία θα εφαρμόσει επίσης περιορισμούς στις βίζες που εκδίδονται από την τουρκική αντιπροσωπεία στις ΗΠΑ, προκειμένου να ταξιδέψουν οι Αμερικανοί πολίτες στην Τουρκία. Ωστόσο, οι εν λόγω περιορισμοί θα εφαρμοστούν «στις βίζες που καταχωρούνται σε διαβατήρια, στις ηλεκτρονικές βίζες και στις βίζες που εκδίδονται στα σύνορα», πέραν των θεωρήσεων εισόδου που εκδίδονται στις τουρκικές διπλωματικές αποστολές στις ΗΠΑ.
Η εξέλιξη των τελευταίων ημερών που φαίνεται να βρίσκεται, πρώτα απ’ όλα, πίσω από την απόφαση της αμερικανικής πλευράς, είναι η σύλληψη ενός υπαλλήλου στο αμερικανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με το τουρκικό κρατικό πρακτορείο Anadolu, ο συγκεκριμένος εργαζόμενος, τουρκικής καταγωγής, βαρύνεται με τις κατηγορίες της κατασκοπείας και της απόπειρας ανατροπής της συνταγματικής τάξης και της κυβέρνησης της Τουρκίας. Πιο συγκεκριμένα, όπως έχει γίνει γνωστό, οι τουρκικές αρχές κατηγορούν το συγκεκριμένο άτομο ότι διαδραμάτισε ρόλο στο αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 και ότι έχει σχέσεις με το κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν, με τον άνθρωπο τον οποίον εξαρχής η Άγκυρα υπέδειξε ως υποκινητή του πραξικοπήματος.
Κι ενώ οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες στην Τουρκία φαίνεται ότι δημιουργούν «κλίμα», ζητώντας τη σύλληψη και άλλων υπαλλήλων των αμερικανικών αντιπροσωπειών, στο φόντο των εξελίξεων βρίσκεται και η συμπλήρωση ενός χρόνου –πριν από λίγες μέρες- από τη σύλληψη ενός Αμερικανού θρησκευτικού λειτουργού, ο οποίος υπηρετούσε επί πολλά χρόνια στην Τουρκία. Ο Ταγίπ Ερντογάν πρότεινε στην αμερικανική πλευρά την ανταλλαγή του εν λόγω συλληφθέντος με τον Φετουλάχ Γκιουλέν.
Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Δευτέρας, τουρκικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι εκδόθηκε και νέο ένταλμα προσωρινής κράτησης για άλλον υπάλληλο στο τουρκικό προξενείο των ΗΠΑ, ο οποίος αναζητείται από τις αρχές. Ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε πως δεν έχει πληροφορίες για έκδοση νέου εντάλματος.
Η ένταση, όμως, η οποία χαρακτηρίζει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις φαίνεται ότι έχει ευρύτερο γεωπολιτικό υπόβαθρο και δεν είναι καθόλου άσχετη με την πολιτική υποστήριξης που εκδηλώνουν πρόσφατα οι ΗΠΑ απέναντι στην κουρδική ένοπλη οργάνωση YPG στη Συρία, την οποία η Άγκυρα θεωρεί τον συριακό βραχίονα του PKK.
Αναλυτές των διεθνών σχέσεων μιλούν για περιφερειακές εξελίξεις με αφορμή την αμερικανοτουρκική κρίση, με την Τουρκία να αναζητά ήδη διαδρόμους συμμαχίας με τη Ρωσία και το Ιράν, αναφορικά με το κουρδικό ζήτημα και τις εξελίξεις στη Συρία.
«Λυπηρή» η απόφαση των ΗΠΑ, λέει ο Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε λυπηρή σήμερα την απόφαση των ΗΠΑ να αναστείλουν τις διαδικασίες έκδοσης θεωρήσεων εισόδου, σημειώνοντας ότι αξιωματούχοι του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών επικοινώνησαν με Αμερικανούς ομολόγους τους σχετικά με το ζήτημα .
«Προπάντων, η απόφαση είναι εξαιρετικά λυπηρή. Για την πρεσβεία στην Άγκυρα να λάβει μια τέτοια απόφαση και να την εφαρμόσει είναι λυπηρό», τόνισε ο Ερντογάν σε μια συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ουκρανία.
