Η φάση είναι «τζάμι»... ένας όρος που κυριαρχούσε στη νεολαιίστικη αργκό πριν από κάποια χρόνια. Ορισμένες φορές εμφανιζόταν και με τον όρο «Τζαμάικα». Υποδήλωνε κάτι το υπέροχο, μια πολύ ωραία κατάσταση. Κατά διαβολική σύμπτωση, τον ίδιο όρο, χρησιμοποιούν εδώ και πολλές μέρες οι πολιτικοί αναλυτές για να περιγράψουν ένα από τα μετεκλογικά κυβερνητικά σενάρια για τη Γερμανία, το οποίο μοιάζει πλέον πολύ πιθανό. Το κόμμα της Μέρκελ, το σκληρό νεοφιλελεύθερο FDP και οι Πράσινοι στην ίδια κυβέρνηση, με την ακροδεξιά να είναι τρίτο κόμμα. Τζαμάικα η φάση…
Στην προκειμένη περίπτωση βέβαια, η «Τζαμάικα» είναι ένα δημοσιογραφικό εύρημα, το οποίο περιγράφει την περίπτωση κατά την οποία συναινέσουν σε ένα συμμαχικό κυβερνητικό σχήμα η πλειοψηφούσα παράταξη CDU/CSU (μαύρο χρώμα), οι Φιλελεύθεροι (κίτρινο), και οι Πράσινοι. Ο συνδυασμός των τριών αυτών χρωμάτων σε μια κυβερνητική συμμαχία, παραπέμπει στη σημαία της Τζαμάικας, εξ ου και η μεταφορά.
Τα αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής, προκάλεσαν αναταράξεις στο γερμανικό πολιτικό σκηνικό και έντονη περισυλλογή εντός και εκτός Γερμανίας. Παρά το γεγονός ότι η -επί δώδεκα συναπτά έτη- καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ανανέωσε τη θητεία της, ο κομματικός συνασπισμός του οποίου είναι επικεφαλής, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU) σημείωσαν σημαντική πτώση σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Από το 41,5% της ψήφου που είχαν αποσπάσει το 2013, κατρακύλησαν στο 32,9%, ιστορικό χαμηλό για το κυβερνών κόμμα της Γερμανίας.
Αυτό επέτρεψε στον Μάρτιν Σουλτς, αν και δεύτερος και ηττημένος, να δηλώσει ότι ο μεγάλος συνασπισμός «καταψηφίστηκε», εννοώντας το συνασπισμό που κυβερνούσε τη Γερμανία τα προηγούμενα χρόνια, με τη συμμετοχή του CDU/CSU και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), του οποίου ηγείται ο ίδιος από το Μάρτη του 2017.
Αλλά και το SPD σημείωσε πτώση. Από το 25,7% του 2013 πήγε στο 20,5% σε αυτές τις εκλογές.
Από την άλλη το ακροδεξιό και ξενοφοβικό κόμμα Afd, η Εναλλακτική για τη Γερμανία, μπήκε στη Βουλή ως τρίτο κόμμα, με 12,6%. Ήταν ένα κόμμα που συγκροτήθηκε την περίοδο της ευρωπαϊκής κρίσης, με ρητορεία ενάντια στην πολιτική οικονομικής υποστήριξης της Ελλάδας και άλλων χωρών («τεμπέληδες του Νότου» κλπ.). Το κόμμα αυτό δημιουργήθηκε το 2013 και στις εκλογές της ίδιας χρονιάς είχε πάρει μόλις 4,7%.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα κόμματα που συνθέτουν τη νέα γερμανική Βουλή, το τέταρτο κόμμα –και υποψήφιο για τον κυβερνητικό συνασπισμό- είναι οι Φιλελεύθεροι (FDP) με 10,7%, οι οποίοι επίσης δεν συμμετείχαν στην προηγούμενη Βουλή, η Αριστερά (Die Linke) με 9,1% (από το 8,6% των προηγούμενων εκλογών) και οι Πράσινοι (9% από 8,4%).
Το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές ήταν ανεβασμένο σε σχέση με το 2013, από το 71,5 στο 76,2%. Μάλιστα, το νέο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο θα απαρτίζεται από 700 βουλευτές, που είναι και αριθμός-ρεκόρ στις 19 κοινοβουλευτικές περιόδους ως τώρα.
Την επομένη των εκλογών, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ κατέστησε σαφές ότι προτίθεται να ολοκληρώσει μια πλήρη τετραετή θητεία, αφού το κόμμα της αναδείχθηκε πρώτο αν και με απώλειες.
«Η απόφασή μου να είμαι υποψήφια πέρυσι δεν εξαρτιόταν από το ποσοστό που θα συγκέντρωνα», δήλωσε προσθέτοντας ότι πραγματοποίησε την προεκλογική εκστρατεία της «χωρίς ψευδαισθήσεις» και πως η τέταρτη θητεία της μπορεί να είναι δύσκολη.
Η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε πως πιστεύει ότι οι ψηφοφόροι έδωσαν τώρα την ετυμηγορία τους και πως τα κόμματα θα πρέπει να αποδεχθούν το αποτέλεσμα, προσπαθώντας να σχηματίσουν κυβέρνηση και να αποφύγουν νέες εκλογές.
Από την πλευρά του, ο Μάρτιν Σουλτς θα προσπαθήσει να διαχειριστεί την κρίση που δημιούργησε η βαριά ήττα στο στρατόπεδο των Σοσιαλδημοκρατών. Στις πρώτες του δηλώσεις μετά το αποτέλεσμα, ο Σουλτς απέκλεισε το ενδεχόμενο το SPD να συμμετάσχει και πάλι στην κυβέρνηση. «Θα πάμε στην αντιπολίτευση για να ανασυνταχθούμε», είπε. Μάλιστα ανέθεσε ήδη την προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στην Αντρέα Νάλες, καθώς ο ίδιος θα αναλάβει την ανασυγκρότηση του κόμματος.
Αν δεν πρόκειται για διαπραγματευτική στρατηγική και οι Σοσιαλδημοκράτες μείνουν πράγματι εκτός κυβέρνησης, η μόνη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης είναι πλέον ο συνασπισμός «Τζαμάικα», αν και η συνύπαρξη Πρασίνων και FDP δεν αναμένεται ούτε να συμφωνηθεί ούτε να εξελιχθεί απολύτως αναίμακτα. Οι αρχηγοί θέτουν ήδη τους όρους τους, ενώ ο ηγέτης του FDP Κρίστιαν Λίντνερ επιτέθηκε στον κ. Σουλτς για την σπουδή του να αυτοεξαιρεθεί από την επόμενη κυβέρνηση, αποποιούμενος, όπως είπε, τις ευθύνες του.
«Τα καταφέραμε. Είμαστε στη Βουλή και θα αλλάξουμε τη Γερμανία. Θα την κυνηγήσουμε παντού (ενν. την Α. Μέρκελ) και θα πάρουμε πίσω τη Γερμανία και τον λαό της», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της AfD Αλεξάντερ Γκάουλαντ, μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος.
Οι ψήφοι της AfD, όπως δείχνουν τα στοιχεία της κάλπης, προέρχονταν κυρίως από διαρροές ψηφοφόρων του CDU, του SPD και της Αριστεράς, ενώ περίπου 1,2 εκατομμύρια ψήφοι αφορούν πολίτες οι οποίοι στις προηγούμενες εκλογές δεν είχαν ψηφίσει. «Πρέπει να ξανακερδίσουμε τους ψηφοφόρους της AfD, με καλές λύσεις στα προβλήματα των πολιτών», είπε χθες το βράδυ η κυρία Μέρκελ, αλλά όλοι συμφωνούν ότι θα πρέπει και να διερευνήσει, τι είναι αυτό που σήκωσε τόσο κόσμο από τον «καναπέ». Στην Βαυαρία, το μήνυμα ερμηνεύθηκε ήδη με τον «εύκολο» τρόπο. Στους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) κόστισε η προσφυγική πολιτική και σημείωσαν την χαμηλότερη επίδοσή τους από το 1949, εκτίμησε ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χορστ Ζεεχόφερ και σκλήρυνε ήδη από χθες το βράδυ τη ρητορική του για το προσφυγικό.
Η πρώτη ανάγνωση των αποτελεσμάτων υποδεικνύει ότι η επόμενη κυβέρνηση, όποια και αν είναι, θα λοξοκοιτάζει προς τα δεξιά και θα μπει στον πειρασμό να ασκήσει πιο συντηρητική πολιτική, προκειμένου να καθησυχάσει τους φόβους εκείνων που βρήκαν καταφύγιο στην ακροδεξιά, συχνά ρατσιστική, ρητορική της AfD.
Φαίνεται πλέον πως στην Ευρώπη, μετά από τόσες εκλογικές αναμετρήσεις σε Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία, η ενίσχυση της ακροδεξιάς, των κομμάτων που εκφράζουν το ρατσισμό και την ξενοφοβία δεν είναι πλέον απλά ένας φόβος, μια διαπίστωση των αναλυτών ή μια δημοσκοπική τάση. Αποτελεί πλέον πραγματική κοινωνική καταγραφή, ένα νέο πλαίσιο συσχετισμού που παίρνει σάρκα και οστά.
Τζαμάικα η φάση…
