Ο «πατριωτισμός» είναι μια λέξη αρκούντως φορτισμένη. Ίσως γιατί το τι ακριβώς σηματοδοτεί ποτέ δεν ήταν ολότελα σαφές. Διότι, μπορεί εννοιολογικά να ορίζεται ως «πατριωτισμός» η αγάπη για την πατρίδα, μα η δυσκολία στην αποσαφήνισή του εδράζεται κατά κύριο λόγο στο πώς αντιλαμβάνεται ο χρήστης της λέξης την «πατρίδα» και – βεβαίως! – την ίδια την έννοια της «αγάπης για την πατρίδα».
Για να επιχειρήσουμε οριοθέτηση, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι ορίζεται ως «πατρίδα», θέτοντας παράλληλα το ερώτημα: ο ορισμός αυτός έχει – ή δεν έχει – ταξικό πρόσημο; Για να το πούμε πιο απλά, είναι ίδια η «πατρίδα» του ανειδίκευτου εργάτη με εκείνη του εφοπλιστή; Ή, αν προτιμάτε, έχουν – στην πράξη, όχι στη θεωρία! – τα ίδια δικαιώματα, στην ίδια «πατρίδα» ο ανειδίκευτος εργάτης με τον εφοπλιστή;
Ο πρωθυπουργός της χώρας κ. Αλ. Τσίπρας κατήγγειλε σήμερα στη Βουλή ως «αντιπατριωτική» τη στάση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Κυρ. Μητσοτάκη την περίοδο πριν από την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup. Ο κ. Μητσοτάκης απάντησε πως είναι «εθνική υποχρέωση» για τον ίδιο το «να λέει την αλήθεια». Πέντε σχεδόν χρόνια νωρίτερα, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδιζε τη δεύτερη θέση στις εκλογές του 2012 και αναδεικνυόταν αξιωματική αντιπολίτευση, ο τότε πρωθυπουργός κ. Α. Σαμαράς εγκαλούσε ως «αντιπατριώτη» τον κ. Τσίπρα και ήταν ο κ. Τσίπρας εκείνος που μιλούσε για το δικό του «εθνικό καθήκον» να λέει την αλήθεια.
Τι είναι τελικά ο «πατριωτισμός»; Και τι σημαίνει στη γλώσσα των επαγγελματιών της πολιτικής; Αν η πατρίδα των πολιτικών είναι μια έδρα στη Βουλή, ποια είναι η πατρίδα των κοινών θνητών; Ίσως η ίδια με εκείνη των μελλοθανάτων στις ρωμαϊκές αρένες που, λίγο πριν αλληλοσκοτωθούν, απέδιδαν τιμές στον ίδιο Καίσαρα που τους οδηγούσε στην αρένα; Είχαν εκείνοι οι μελλοθάνατοι «πατρίδα» σ' έναν κόσμο που ήταν – όλος! – μια «πατρίδα»;
