Το να κάνεις προπαγάνδα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτείται η δεξιοτεχνία ενός αληθινού maitre προκειμένου κάτι που κραυγάζει πως είναι ψέμα να πλασαριστεί ως αληθές. Και βεβαίως, η ύπαρξη του αναγκαίου υποστηρικτικού δικτύου, που θα επαναλάβει ξανά και ξανά το (αδιαμφισβήτητο) ψέμα ώστε στο τέλος να γίνει πιστευτό.

Το ψέμα, μπορεί να έχει μια πραγματική βάση· να χρησιμοποιεί δηλαδή ως σημείο εκκίνησης κάτι που είναι πραγματικό, αποδίδοντάς του «προεκτάσεις» και «ερμηνείες» (ορθότερα: παρ-ερμηνείες) αυθαίρετα. Ή μπορεί να είναι και ένα ολότελα φανταστικό «γεγονός», που ούτε να επαληθευτεί μπορεί ούτε και εύκολα να αποδειχθεί ψευδές. Ο αληθινός maitre προτιμά πάντα την πρώτη μέθοδο, αν και οι πιο μεθοδικοί προπαγανδιστές επιμένουν πως είναι επικίνδυνο να μπλέκεις το ψέμα με την αλήθεια καθώς πάντα υπάρχει η πιθανότητα αποκάλυψης του ψέματος. Ο μεθοδικός (μα όχι ιδιαίτερα ταλαντούχος) προπαγανδιστής, θα προτιμήσει πάντα να βασίσει το ψέμα του σε μη πραγματική βάση, εκτιμώντας πως είναι περισσότερο δύσκολο να αποδομήσεις κάτι που δεν είναι ούτε στη μικρότερή του λεπτομέρεια αληθές. Πόσο εύκολο είναι, π.χ., να πείσεις τον μέσο άνθρωπο πως ο αριθμός 13 δεν είναι «γρουσούζικος»; Και πόσο πιο εύκολο είναι να τον πείσεις πως ο αριθμός αυτός, όντως φέρνει «γρουσουζιά»; Ο maitre της προπαγάνδας βεβαίως, θα χαμογελούσε στο σημείο αυτό με νόημα και θα υπογράμμιζε πως κι εδώ υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός (μια στοιχειώδης «πραγματική βάση», αν προτιμάτε): η ύπαρξη του αριθμού 13.

Να δοκιμάσουμε μια υπόθεση εργασίας; Γνωστή χώρα της νότιας Ευρώπης, βρίσκεται ξαφνικά εξωφρενικά χρεωμένη προς τρίτους. Γνωστός απερχόμενος ηγέτης χώρας (καλούμενης και «υπερδύναμης») στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, επισκέπτεται λίγο πριν παραδώσει την εξουσία στον – ήδη εκλεγμένο – διάδοχό του την υπερχρεωμένη χώρα της νότιας Ευρώπης. Γνωστός δημοσιογράφος και ανταποκριτής επί σειρά ετών σε μέσα μαζικής ενημέρωσης της νοτιοευρωπαϊκής υπερχρεωμένης χώρας εξασφαλίζει δηλώσεις «αξιωματούχου» της χώρας – υπερδύναμης, σύμφωνα με τις οποίες ο απερχόμενος ηγέτης κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του θα απευθύνει μήνυμα στήριξης στη νοτιοευρωπαϊκή χώρα. Ο ίδιος «αξιωματούχος» ξεκαθαρίζει πως η χώρα της νότιας Ευρώπης θα τα καταφέρει να βγει απ' την κρίση αν συνεχίσει να εφαρμόζει «μεταρρυθμίσεις» κ.λπ.

Με αυτά τα δεδομένα, γνωστά, έγκυρα ΜΜΕ της υπερχρεωμένης χώρας μιλούν στους τίτλους τους για «μήνυμα στήριξης», συνδέοντας το θέμα και με σχετικές με το χρέος δηλώσεις εκπροσώπων γνωστού διεθνούς οργανισμού που ασχολείται με τη... νομισματική. Και η δημόσια τηλεόραση της ίδιας χώρας βγάζει το θέμα με τίτλο «με το χρέος στις βαλίτσες του» (ο ηγέτης της χώρας - υπερδύναμης).

Σειρά σας τώρα. Αν υποθέσουμε (υπόθεση εργασίας είπαμε πως κάνουμε!) ότι όλα τα παραπάνω αποτελούν προπαγάνδα, ποια μέθοδος θα λέγατε πως χρησιμοποιείται; Η πρώτη, με την πραγματική βάση; Ή η δεύτερη, με το ολότελα φανταστικό σενάριο; Μη βιαστείτε να απαντήσετε, μπορεί να μπερδευτείτε!

Ι. Δ. Σαμπανίκος
Συντάκτης: Ι. Δ. Σαμπανίκος Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.