Υπερψηφίστηκε επί της αρχής, επί των άρθρων και στο σύνολό του το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Εναρμόνιση της νομοθεσίας με την Οδηγία 2014/17/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/48/ΕΚ και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών».
«Ναι» επί της αρχής είπαν, εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, η ΝΔ, η Δημοκρατική Συμπαράταξη ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, το Ποτάμι και η Ένωση Κεντρώων, ενώ «όχι» η Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ.
«Οι πιστώσεις δανείων για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία είναι δέσμευση μακράς διαρκείας με υψηλό επίπεδο χρέους. Επομένως, είναι σημαντικό να υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο για την καθιέρωση συγκεκριμένων κανόνων για τη διαφάνεια και τις πρακτικές διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την υψηλού επιπέδου προστασία του καταναλωτή» ανέφερε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Αντωνίου.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα σημαντικότερα σημεία του νομοσχεδίου:
- Η πολιτική αμοιβών του προσωπικού των πιστωτικών φορέων δεν συναρτάται με τον αριθμό του ποσοστού των αιτήσεων των στεγαστικών δανείων που γίνονται δεκτές (άρθρο 6).
- Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να είναι αθέμιτες, ασαφείς ή παραπλανητικές και να δημιουργούν ψευδείς προσδοκίες στον δανειολήπτη. Ειδικότερα, οι πληροφορίες που αφορούν στο επιτόκιο, στο συνολικό ποσό της πίστωσης και στους λοιπούς όρους της σύμβασης –διάρκεια, αριθμός, ποσό δόσεων και συνολικό πληρωτέο ποσό- πρέπει να γνωστοποιούνται με αντιπροσωπευτικό παράδειγμα (άρθρο 9).
- Ο πιστωτικός φορέας δεν μπορεί να αρνηθεί τη σύνδεση με ασφαλιστήριο συμβόλαιο από ασφαλιστική εταιρεία διαφορετική από εκείνη της προτίμησής του, όταν προβλέπονται καλύψεις τουλάχιστον αντίστοιχες με το ασφαλιστήριο συμβόλαιο που προτείνει ο πιστωτικός φορέας (άρθρο 11).
- Σε περίπτωση συμβάσεων πίστωσης οι οποίες περιέχουν ρήτρες βάσει των οποίων επιτρέπονται οι διακυμάνσεις στο επιτόκιο χορηγήσεων και κατά περίπτωση στις επιβαρύνσεις που περιλαμβάνονται στο Συνολικό Ετήσιο Πραγματικό Ποσοστό Επιβάρυνσης (ΣΕΠΠΕ), των οποίων όμως το ύψος δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς κατά τη στιγμή του υπολογισμού, το Συνολικό Ετήσιο Πραγματικό Ποσοστό Επιβάρυνσης υπολογίζεται με βάση την παραδοχή ότι το επιτόκιο χορηγήσεων και οι λοιπές επιβαρύνσεις θα παραμείνουν σταθερά στο επίπεδο που προσδιορίζεται κατά τη σύναψη της σύμβασης (άρθρο 14).
- Ο πιστωτικός φορέας υποχρεούται να πραγματοποιεί ενδελεχή αξιολόγηση της πιστωτικής ικανότητας του καταναλωτή πριν από την παροχή της δεσμευτικής προσφοράς. Απαγορεύεται δε καταγγελία ή τροποποίηση της σύμβασης από τον πιστωτικό φορέα σε βάρος του καταναλωτή με την αιτιολογία ότι η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας δεν διενεργήθηκε σωστά, εκτός αν αποδεικνύεται ότι ο καταναλωτής εν γνώσει του απέκρυψε ή παραποίησε πληροφορίες (άρθρο 17).
- Τα άρθρα 23 και 24 ρυθμίζουν τα ζητήματα διαφάνειας ως προς τη διαμόρφωση του επιτοκίου σε συμβάσεις πίστωσης με κυμαινόμενο επιτόκιο και παρέχεται στον καταναλωτή το δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής στο πλαίσιο λειτουργίας της πιστωτικής σύμβασης που έχει υπογράψει.
- Στις διατάξεις του άρθρου 27 ρυθμίζεται το γενικό πλαίσιο εντός του οποίου θα πρέπει να κινούνται οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και ειδικότερα ό,τι αφορά στην επιβολή τόκων υπερημερίας ή τυχόν πρόσθετων επιβαρύνσεων στο πλαίσιο της συναφθείσας σύμβασης μίσθωσης.
- Στις διατάξεις του άρθρου 37 προβλέπονται οι μηχανισμοί εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών που ανακύπτουν μεταξύ καταναλωτών και πιστωτικών φορέων και μεσιτών πιστώσεων.
- Απαγορεύεται η παραίτηση του καταναλωτή από δικαιώματα που του αναγνωρίζονται από τον παρόντα νόμο (άρθρο 38).
Τον λόγο στη συνέχεια πήρε ο εισηγητής της ΝΔ, Αθανάσιος Μπούρας., ο οποίος εξέφρασε τη διαφωνία του με την τακτική της Κυβέρνησης να μην καταθέτει αυτοτελώς τις Οδηγίες, αλλά να προσθέτει σ’ αυτές δεύτερο μέρος -εν προκειμένω διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών. Αναφορικά με τη Οδηγία, τόνισε ότι πρόκειται για ένα πάρα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τους Έλληνες καταναλωτές που ωστόσο καθυστέρησε να ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο.
«Η Οδηγία –είπα και προχθές- η οποία εγένετο επί των δικών μας ημερών, είναι του 2014, είναι μια πάρα πολύ καλή Οδηγία, ένα πάρα πολύ χρήσιμο και κρίσιμο εργαλείο, το οποίο μακάρι να ήταν από πολύ νωρίτερα ψηφισμένο και εφαρμοσμένο, καθώς πάρα πολλά πράγματα θα είχαν αποφευχθεί» είπε χαρακτηριστικά. Εξήρε ακόμα τη συμβολή του Συνηγόρου του Πολίτη, κατά την ακρόαση των φορέων ενώπιον της Επιτροπής τις προηγούμενες μέρες και ζήτησε να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι παρατηρήσεις του.
«Ενώ η κρίση στην στεγαστική πίστη ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2006-2007, η Ευρώπη μετά από περίπου οκτώ χρόνια έρχεται να ενσωματώσει μια Οδηγία για την προστασία των δανειοληπτών πρώτης κατοικίας και με μία διετή επιπλέον καθυστέρηση έρχεται η ελληνική Κυβέρνηση να ενσωματώσει τη συγκεκριμένη Οδηγία» επισήμανε με τη σειρά του ο ειδικός αγορητής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, Γιάννης Μανιάτης.
«Εμείς τη διαπραγματευτήκαμε, οι εκπρόσωποι δικών μας κυβερνήσεων. Προφανώς συμφωνούμε επί της αρχής και στα περισσότερα από τα άρθρα» πρόσθεσε, προτείνοντας στην Κυβέρνηση να κάνει το επόμενο βήμα που συνίσταται i). στο πάγωμα των οφειλών για τα φτωχά νοικοκυριά – δικαιούχους του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης, ii). στην πλήρη εξατομίκευση του τρόπου καταβολής των δόσεων για τους υπολοίπους, ανάλογα με τις δυνατότητές τους και iii). στην μετατροπή των δανείων που πάρθηκαν με ελβετικό φράγκο σε ευρώ με βάση την ισοτιμία που υπήρχε κατά την ημέρα υπογραφής της σύμβασης.
«Αυτό που κάνουν με τη συγκεκριμένη Οδηγία είναι να θεσπίσουν ενιαίο πλαίσιο σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί το κάνουν αυτό; Με τους ενιαίους κανόνες ρυθμίζεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών και κυρίως η ομαλή λειτουργία της ενιαίας καπιταλιστικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση» ανέφερε ο βουλευτής του ΚΚΕ, Αθανάσιος Βαρδαλής, διαφοροποιώντας τη θέση του από αυτή των προηγούμενων ομιλητών.
«Η προστασία των καταναλωτών, που επικαλούνται όλα τα άλλα κόμματα, αποτελεί στην ουσία το τυράκι στη φάκα που έχουν στήσει τα «γεράκια» του τραπεζικού κεφαλαίου» πρόσθεσε, ξεκαθαρίζοντας τη θέση του ΚΚΕ ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία απολύτως προστασία και εξηγώντας αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό. «Πρώτον, γιατί η Οδηγία διατηρεί όλη την πολυπλοκότητα στην ενημέρωση των υποψήφιων δανειοληπτών. Δεύτερον, δεν διασφαλίζει κανέναν έλεγχο για το αν αυτό γίνεται ή όχι. Τρίτον, δεν διασφαλίζει αντικειμενική δυνατότητα σύγκρισης προϊόντων. Τέταρτον, η αοριστία των όρων που προβλέπονται από συγκεκριμένα άρθρα του σχεδίου νόμου είναι τέτοια που επιτρέπει την ερμηνεία από τις τράπεζες με όποιον τρόπο τις συμφέρει. Το ίδιο ισχύει και με τα δάνεια σε ξένο νόμισμα που δεν επιτρέπει στην ουσία τη διακύμανση πάνω από 20%. Το 20% από μόνο του είναι τεράστιο» είπε.
«Είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει νομοθεσία για τα στεγαστικά δάνεια και βεβαίως αφορμή αποτέλεσε η μεγάλη κρίση που ήρθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και έπληξε στην αρχή πολύ έντονα χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία, αλλά εξαπλώθηκε και βεβαίως φάνηκε ότι αφορά και την Ελλάδα σε ένα σημαντικό βαθμό. Η θέσπισή της ήταν αναγκαία δεδομένου ότι μεγάλο μέρος του χρέους των καταναλωτών σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια είναι συγκεντρωμένο στις πιστώσεις που αφορούν τα ακίνητα προοριζόμενα για κατοικία» ανέφερε ο ειδικός αγορητής του Ποταμιού, Σπ. Δανέλλης, διαβεβαιώνοντας ότι το κόμμα του θα υπερψηφίσει την Οδηγία, όπως σταθερά κάνει σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση.
Την πρόθεσή τους να υπερψηφίσουν την Οδηγία εξέφρασαν όμως και οι ΑΝΕΛ, διά του ειδικού αγορητή τους, Δημήτρη Καμμένου. «Θα πρέπει να πούμε σε όλους τους καταναλωτές ότι βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας προστατεύονται. Αυτή η Κυβέρνηση έχει φέρει, νομίζω, τους νόμους, οι οποίοι φτιάχνουν τους κανόνες εμπλοκής σε όλα τα επίπεδα. Δεν πρέπει να φοβάται να πάει στην τράπεζα και ειδικά οι τράπεζες έχοντας σε γνώση τον Κώδικα Δεοντολογίας, την Οδηγία, η οποία είναι ψηφισμένη, το τι κάνει η ελληνική Κυβέρνηση και την πίεση που ασκούμε, το τι συμβαίνει σε άλλες αγορές, πάντα τα δάνεια αυτά τα κουρεύουν, τα επιμηκύνουν βάσει εισοδηματικών κριτηρίων και πρέπει όλοι οι πολίτες να πηγαίνουν είτε κατά μόνας, είτε συλλογικά να διεκδικούν μια λύση για το δάνειό τους και η Κυβέρνηση θα σταθεί δίπλα τους» ανέφερε.
Ο τελευταίος ειδικός αγορητής που πήρε τον λόγο ήταν ο Ιωάννης Σαρίδης από την Ένωση Κεντρώων. «Ναι μεν άγνοια νόμου δεν υπάρχει, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι και αποκλειστικό πρόβλημα του πολίτη να καταλαβαίνει τι υπογράφει. Είναι πρόβλημα και της τράπεζας όχι μόνο να του εξηγεί, αλλά και να εκτιμά και η ίδια τον βαθμό κατανόησης και ικανότητας του υποψήφιου δανειολήπτη να ανταπεξέλθει μελλοντικά στις υποχρεώσεις του και να πράττει σχετικά και με υπεύθυνο τρόπο» ανέφερε ο βουλευτής, ο οποίος χαρακτήρισε πολύ σημαντική την εν λόγω Οδηγία. Σημείωσε, ωστόσο, στα αρνητικά της το γεγονός ότι δεν έχει αναδρομική ισχύ «άρα, δεν καλύπτονται οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο και θα πρέπει να τους καλύψουμε στο μέλλον».
