Εν μέσω των έντονων αντιδράσεων που προκάλεσε η πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τουσκ για το προσφυγικό, πρόκειται να διεξαχθεί την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών.
Το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα θα είναι μεταξύ των θεμάτων που θα απασχολήσουν τη σύνοδο, ωστόσο το όργανο δεν αναμένεται να καταλήξει σε αποφάσεις. Αυτό ανέφερε καλά πληροφορημένη πηγή του Συμβουλίου των ΕΕ σήμερα από τις Βρυξέλλες, λέγοντας πως κατά τη διάρκεια της συνόδου θα υπάρχει κάποιο σχετικό σημείωμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Η παραπάνω «διαρροή», την οποία μεταφέρει το ΑΠΕ - ΜΠΕ, αποτελεί έμμεση απάντηση στο δημοσίευμα του Guardian, σύμφωνα με το οποίο ο Ντόναλντ Τουσκ αφήνει ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο κατάργησης του σχεδίου της ΕΕ για υποχρεωτικές ποσοστώσεις στην υποδοχή προσφύγων.
Η ίδια πηγή από τις Βρυξέλλες ανέφερε ότι η συζήτηση θα είναι γενική και ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν στη Σύνοδο που θα γίνει τον Ιούνιο του 2018, σημειώνοντας εκ παραλλήλου ότι είναι γνωστή η άποψη του Τουσκ ότι το ζήτημα των μετεγκαταστάσεων των προσφύγων και του προσδιορισμού συγκεκριμένων ποσοστών που οφείλουν να απορροφούν τα κράτη μέλη, δεν αποδίδει. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται επίσης να προτείνει τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού οικονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, το οποίο όπως επισημαίνουν κύκλοι προσκείμενοι στην προεδρία είναι ένα πρόβλημα που θα απασχολεί για χρόνια την ΕΕ.
Η επιστολή-βόμβα του Ντόναλντ Τουσκ
Υπενθυμίζεται ότι χθες η βρετανική εφημερίδα Guardian δημοσίευσε επιστολή του Ντόναλντ Τουσκ προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής. Στην επιστολή αυτή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επισυνάπτεται ειδικό έγγραφο για το μεταναστευτικό. Σε αυτό, ο Ντόναλντ Τουσκ καλεί τους «27» να εδραιώσουν τη συνολική τους προσέγγιση και να την καταστήσουν «περισσότερο βιώσιμη, με βάση τα ασφαλή εξωτερικά σύνορα και την πρόληψη των μαζικών αφίξεων». Συνεχίζει λέγοντας ότι «πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση έως τον Ιούνιο του 2018 για τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, βασισμένη στο πνεύμα της ευθύνης και της αλληλεγγύης».
Επιπλέον, το έγγραφο για το μεταναστευτικό επισημαίνει ότι η έως τώρα εμπειρία έχει καταδείξει τα εξής:
- Η ΕΕ μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παράνομη μετανάστευση μόνο με την πλήρη συμμετοχή των κρατών-μελών και τη συντονισμένη χρήση μέσων και εργαλείων της ΕΕ και των κρατών-μελών.
- Κανένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του αυτή την κοινή πρόκληση, αλλά η αποφασιστική δράση των ηγετικών κρατών-μελών, υποστηριζόμενων από την ΕΕ και της βοήθειας από άλλα κράτη-μέλη, αποδείχθηκε αποτελεσματική όσον αφορά την εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη, όπως απέδειξε πρόσφατα ο ρόλος που έπαιξε η Ιταλία στη Λιβύη.
- Οι μεταναστευτικές ροές διαφέρουν και είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ προσφύγων και οικονομικών μεταναστών κατά την ανάπτυξη των πολιτικών μας.
- Η ad hoc χρηματοδοτική δέσμευση είναι ανεπαρκής για το μέγεθος της πρόκλησης.
- «Οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις (στην κατανομή των προσφύγων στα κράτη-μέλη) έχουν αποδειχθεί ότι είναι εξαιρετικά διχαστικές και αναποτελεσματικές».
Συνεχίζοντας, το έγγραφο του Ντόναλντ Τουσκ για το μεταναστευτικό παραθέτει συγκεκριμένες προτάσεις «προκειμένου να διασφαλιστεί μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και ασύλου».
Μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι αυτό που χρειάζεται είναι «σταθεροί» και «μακροπρόθεσμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης», δηλαδή ένα «ειδικό χρηματοδοτικό μέσο», που θα έχει ως στόχο την εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προτείνει, επίσης, εταιρικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες, καθώς και με άλλες χώρες διέλευσης και προέλευσης μεταναστών και κοινή δράση για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και των μεταναστευτικών πιέσεων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων, προτείνει «επιχειρησιακούς μηχανισμούς σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο».
Η κίνηση αυτή του Ντόναλντ Τουσκ ερμηνεύεται ως εναρμόνιση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τη γραμμή των χωρών της ομάδας Βίσεγκραντ, οι οποίες από την αρχή της προσφυγικής κρίσης, είχαν εκφράσει ποικιλοτρόπως τη διαφωνία τους να υποδεχτούν πρόσφυγες στο έδαφός τους. Μάλιστα, η αναφορά του Τουσκ σε «διχαστικές» και «αναποτελεσματικές» υποχρεωτικές ποσοστώσεις, φαίνεται ως έμμεση στήριξή του προς την Ουγγαρία, την Πολωνία (τη χώρα καταγωγής του) και την Τσεχία, οι οποίες αρνήθηκαν να υλοποιήσουν τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις για τους πρόσφυγες, με αποτέλεσμα να έχουν παραπεμφθεί στο ευρωπαϊκό δικαστήριο από την Κομισιόν.
«Απαράδεκτη» και «αντιευρωπαϊκή» χαρακτήρισε ο επίτροπος για τη Μετανάστευση Δημήτρης Αβραμόπουλος την πρόταση που αναμένεται να κάνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ στους ηγέτες της ΕΕ για την κατάργηση των υποχρεωτικών ποσοστώσεων στο προσφυγικό.
«H θέση μου είναι σαφέστατη. Το έγγραφο του Τουσκ είναι απαράδεκτο. Είναι αντι-ευρωπαϊκό και αγνοεί όλη την εργασία που κάναμε τα τελευταία τρία χρόνια, μαζί» ανέφερε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ερωτηθείς σχετικά κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Στρασβούργο.
Αντιδράσεις από Παπαδημούλη, Μαριά
Ηχηρές αντιδράσεις στο έγγραφο Τουσκ σημειώθηκαν στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εν όψει της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής.
Λαμβάνοντας το λόγο, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, χαρακτήρισε το έγγραφο Τουσκ για το προσφυγικό «απαράδεκτο, προκλητικό και αντιευρωπαϊκό».
Απευθυνόμενος στον κ. Τουσκ, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε πως «διχαστικές δεν είναι οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις, αλλά το ίδιο το έγγραφο», ενώ ανέφερε ότι όταν διάβασε αυτό το κείμενο νόμιζε ότι το υπογράφει «ο κύριος Κατσίνσκι ή ο κύριος Όρμπαν, όχι ο πρόεδρος του Συμβουλίου».
«Η Κομισιόν με τη στήριξη του Κοινοβουλίου έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον των κυβερνήσεων που αρνούνται να υλοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους. Και είναι ντροπή για την Ευρώπη ο πρόεδρος του Συμβουλίου να μαχαιρώνει στην πλάτη την Κομισιόν», επισήμανε ακόμα ο κ. Παπαδημούλης.
Στην επιστολή Τουσκ αντέδρασε και ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής, Νότης Μαριάς. Όπως επισήμανε, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν μπορεί πλέον να κλείνει τα μάτια στο μεταναστευτικό και να μετατρέπει την Ελλάδα και την Ιταλία σε αποθήκες ψυχών».
Απευθυνόμενος στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είπε πως «πρέπει να αντιληφθεί ο κύριος Τουσκ ότι δεν πρόκειται να περάσουν οι μεθοδεύσεις του για κατάργηση των υποχρεωτικών ποσοστώσεων κατανομής προσφύγων στην ΕΕ».
Τέλος, σημείωσε ότι το Δουβλίνο ΙΙΙ «πρέπει να καταργηθεί και να αντικατασταθεί με ρυθμίσεις που θα ενισχύουν την αλληλεγγύη και δεν θα μετατρέπουν τα κράτη πρώτης εισόδου σε αποδιοπομπαίους τράγους».
Την έντονη ενόχλησή τους στα όσα έγραψε ο Ντόναλντ Τουσκ, εξέφρασε και η επικεφαλής της ευρωομάδας των Πρασίνων Σκα Κέλερ, αλλά και ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Γκι Φερχόφστατ.
Από την Ελλάδα, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, δήλωσε σε σημερινή συνέντευξή του στο «Κόκκινο», ότι «η πρόταση Τουσκ πρέπει να μας ανησυχεί πάρα πολύ, σαν χώρα και Ευρώπη... Είναι μία βόμβα στα θεμέλια και τα ιδρυτικά κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αλληλεγγύη για την ΕΕ δεν είναι ηθική αλλά νομική έννοια, κατά συνέπεια είναι υποχρεωτική και όχι αλά καρτ».
«Άδειασμα» Τουσκ από την Κομισιόν
Τη διαφωνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το σημείωμα του Ντόναλντ Τουσκ για το προσφυγικό, εξέφρασε σήμερα από τις Βρυξέλλες ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς.
«Η επιστροφή σε ένα μοντέλο προ-κρίσης, σε μια απομονωμένη και μη συντονισμένη εθνική δράση δεν είναι επιλογή. Κάτι τέτοιο θα πρόδιδε τη συλλογική μας προσπάθεια των τελευταίων χρόνων για τη διαχείριση του μεταναστευτικού», δήλωσε ο κ. Σχοινάς, σημειώνοντας ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να αντιμετωπίσουν το μεταναστευτικό ως μία ευρωπαϊκή προσέγγιση και πως το σημείωμα που διένειμε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μόνο εν μέρει αντανακλά την κοινή συνολική προσέγγιση της ΕΕ.
Συνεχίζοντας, ο Μαργαρίτης Σχοινάς εξέφρασε τη δυσφορία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ότι το σημείωμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δεν αντιμετωπίζει το θέμα Σένγκεν, σημειώνοντας πως η ευρωπαϊκή προσέγγιση δεν έχει να κάνει μόνο με τη διαχείριση των συνόρων και τη χρηματοοικονομική στήριξη για την Αφρική, αλλά και με την αλληλεγγύη εντός της ΕΕ και τη διατήρηση της ελεύθερης διακίνησης στη ζώνη Σένγκεν.
«Η Επιτροπή διαφωνεί απόλυτα με τη δήλωση ότι ο μηχανισμός μετεγκατάστασης, ήταν αναποτελεσματικός», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, υπενθυμίζοντας ότι πάνω από 32.000 πρόσφυγες έχουν μετεγκατασταθεί, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 90% των επιλέξιμων ατόμων προς μετεγκατάσταση.
Όπως ανέφερε ο κ. Σχοινάς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προστατεύει το νόμο και τις αποφάσεις που ελήφθησαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Η απόφαση για το μηχανισμό μετεγκατάστασης είναι απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η νομιμότητα της οποίας έχει επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο», υπενθύμισε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή θεωρεί πως μια συμφωνία για το μεταναστευτικό θα είναι εφικτή μόνο αν υπάρχει υπευθυνότητα και αλληλεγγύη.
