«Δεν υπάρχουν ταμπού όταν κουβεντιάζουμε για τη μοίρα του λαού. Πρέπει να φτιάχνουμε σενάρια, να βλέπουμε την ιστορική εμπειρία», δήλωσε την Τρίτη το πρωί στο ΣΚΑΪ, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης. Ο κ. Ξυδάκης αναφέρθηκε στη δραχμή και τη δυσκολία, όπως παρατήρησε, να διεξαχθεί τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα μια δημόσια, ανοιχτή συζήτηση για τη σχέση της Ελλάδας με την ευρωζώνη και το ενδεχόμενο επιστροφής στο εθνικό νόμισμα.
Κατ’ ευθείαν ενεργοποιήθηκε από τα καθεστωτικά media η γνωστή και «πολυφορεμένη» δραχμολογία, έτσι ώστε η δήλωση Ξυδάκη να προκαλέσει «σοκ», να ξεσηκώσει «θύελλα αντιδράσεων» και με το Μαξίμου να «του τραβάει το αυτί» όπως είπε το iefimerida. Ωστόσο, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα από την πολιτική θέση του (την οποία έχει εξηγήσει ξεκάθαρα, ότι είναι κατά της επιστροφής στη δραχμή), υπογράμμισε κάτι προφανές. Σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή για τη διαπραγμάτευση, κατά την οποία η δυνατότητα να τεθεί ένας φραγμός στην επιθετική λιτότητα, στο πλαίσιο της μνημονιακής επιτροπείας, φαίνεται για άλλη μια φορά να δοκιμάζεται, ο Νίκος Ξυδάκης θέλησε να αναδείξει τα δομικά χαρακτηριστικά αυτής της κατάστασης. Θέλησε να πάει την κουβέντα αρκετά παραπέρα, από τη διαπραγματευτική «ικανότητα» ή «ανικανότητα» μιας κυβέρνησης.
Και πράγματι, τα κυρίαρχα media, κάθε φορά που αναδεικνύεται δημόσια οποιαδήποτε νύξη για το ζήτημα της ευρωζώνης και του νομίσματος, θυμίζουν πολύ έντονα αυτό το διπλό σχήμα που είχε περιγράψει ο Σίγκμουντ Φρόυντ στο μνημειώδες έργο του «Τοτέμ και Ταμπού».
Το τοτέμ είναι εκείνο το ιερό αντικείμενο, περιγράφει ο Φρόυντ, που αποτελεί συνεκτικό στοιχείο μιας κοινωνικής συγκρότησης. Κάθε φυλή (σε φυλές και προϊστορικές συγκροτήσεις αναφέρεται εν είδει αρχετυπικού παραδείγματος το βιβλίο) έχει και το δικό της τοτέμ κι απαγορεύεται κανείς να το πειράξει ή να το θίξει ακόμη και να αναφέρει το όνομά του. Αντίστοιχα, υπάρχει και το ταμπού, το οποίο είναι μια ιερή απαγόρευση, ένα αντικείμενο, ένα πρόσωπο, ένα μέρος, μία έννοια που απαγορεύεται κανείς να αναφέρει ή να έρθει σε επαφή. Κάποιες φορές τοτέμ και ταμπού ταυτίζονται.
Υφίσταται η πεποίθηση μάλιστα, εξηγεί ο Φρόυντ, πως τα αντικείμενα-ταμπού εμπεριέχουν επικίνδυνες μαγικές δυνάμεις δαιμονικού χαρακτήρα που μπορούν να μεταδοθούν μέσω της επαφής, εκτός και αν αντισταθμιστούν από τυχόν αντίρροπες μαγικές δυνάμεις του «παραβάτη».
Στην προκειμένη περίπτωση, της καθεστωτικής μιντιακής σφαίρας, το τοτέμ και το ταμπού είναι το νόμισμα. Όχι επειδή το αστικό μπλοκ στην Ελλάδα δεν μπορεί να σκεφτεί τα συμφέροντά του εκτός της ζώνης του ευρώ, όπως ατυχώς υπονοούν οι δυνάμεις της αριστεράς που υποστηρίζουν την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Αλλά επειδή η αντιμετώπιση της σχέσης της Ελλάδας με την ευρωζώνη και την ΕΕ, από τα κυρίαρχα media, επιδιώκει να «μυστικοποιήσει» τις αντίρροπες δυνάμεις και συμφέροντα, που συνιστούν το δομικό πλαίσιο αυτής της σχέσης. Η διαπραγμάτευση γίνεται για ακόμα μια φορά, στον κυρίαρχο λόγο, μία τεχνική διαδικασία, στην οποία κερδίζει ο πιο «ικανός» και πιο «αξιόπιστος», αφήνοντας έξω από αυτό το παιχνίδι τους πολιτικούς και ιδεολογικούς στόχους της κάθε πλευράς, τα οικονομικά συμφέροντα, τους συσχετισμούς δυνάμεων.
Έτσι η Ελλάδα εμφανίζεται να μην έχει υλοποιήσει ένα μεγάλο μέρος των όσων εμπεριέχονται στη δεύτερη αξιολόγηση, επειδή όμως πράγματι ένα μεγάλο μέρος αυτών είναι κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση. Το θέμα είναι όχι βέβαια τεχνικό, αλλά βαθιά πολιτικό. Όπως και ο χρόνος και η «καθυστέρηση» στη διαπραγμάτευση είναι κατ’ αρχήν πολιτικά θέματα.
Και όπως δήλωσε ο Τσακαλώτος, «σε όλες τις διαπραγματεύσεις, τον τελευταίο καιρό, τίποτα δεν είναι συμφωνημένο, μέχρι όλα να είναι συμφωνημένα».
Σε κάθε περίπτωση, όσο βαρετές μπορεί να θεωρεί κανείς τις αναλύσεις του Κωστή Λαπαβίτσα, που αδυνατούν να πείσουν για την ύπαρξη ενός αριστερού σχεδίου κοινωνικής αναδιανομής με αφετηρία το εθνικό νόμισμα, άλλο τόσο βαρετή είναι και η συνεχής προπαγανδιστική επίκληση των καθεστωτικών μέσων στη δραχμολογία…
Και η δήλωση Ξυδάκη έδωσε απλά μια αφορμή…
