Συλλυπητήρια μηνύματα απέστειλε σήμερα σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος για το θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου. Κοινός τόπος των περισσότερων ήταν η εντιμότητα με την οποία πορεύτηκε στην πολιτική, η αξιοπρέπειά του αλλά και ο κατά καιρούς θαρραλέος λόγος του. «Γεμάτη» ήταν και η πολιτική διαδρομή του Κωστή Στεφανόπουλου, στιγμές από την οποία φωτίζουμε εδώ.
Λίγο μετά τις 11 το βράδυ εξέπνευσε χθες ο Κωστής Στεφανόπουλος, ύστερα από βραχύβια νοσηλεία του στο «Ερρίκος Ντυνάν» με επιπλοκές πνευμονίας. Η υγεία του 90χρονου πολιτικού ήταν ήδη επιβαρυμένη και ο οργανισμός του δεν ανταποκρίθηκε στη θεραπευτική αγωγή, παρουσιάζοντας ανεπάρκεια πολλαπλών οργανικών συστημάτων.
Δεκάδες είναι τα συλλυπητήρια μηνύματα που είδαν σήμερα το φως της δημοσιότητας, από διαφορετικές πλευρές του πολιτικού κόσμου.
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος υπήρξε, καθ’ όλη την σταδιοδρομία του και ιδίως ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπόδειγμα ανιδιοτελούς, αξιοπρεπούς και συνεπούς υπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος» τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στο μήνυμά του.
Και πρόσθεσε: «Υπό τα δεδομένα αυτά η συνολική πολιτική του διαδρομή συνιστά πραγματική εθνική παρακαταθήκη και δείκτη πορείας άσκησης πολιτικών και πολιτειακών καθηκόντων.
Προς τους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια. Αιωνία η μνήμη του».
Τη «βαθιά του θλίψη» εξέφρασε και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού.
«Ο εκλιπών, πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπήρξε ένας πολιτικός με ηθική και υψηλό όραμα για την κοινωνία, την οποία υπηρέτησε, κατά τη μακρά πολιτική του διαδρομή, με γνώμονα πάντα το συμφέρον της χώρας. Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του», κατέληξε ο Αλέξης Τσίπρας.
«Εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων και προσωπικά, εκφράζω τη βαθύτατη συγκίνησή μου για την απώλεια του πρώην Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου», τόνισε, στο συλλυπητήριο μήνυμά του, ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης.
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος κατά τη μακρά δημόσια πορεία του υπηρέτησε με εντιμότητα πολιτικές αρχές και διακρίθηκε σε κρίσιμες στιγμές του πολιτικού βίου της χώρας για τη γενναιότητα και την παρρησία του. Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας τίμησε το αξίωμά του με την υποδειγματική αφοσίωσή του στο δημόσιο συμφέρον όπως και τη διεκδίκηση και προβολή όλων των αξιών και προταγμάτων που ενώνουν και δεν διχάζουν τον λαό. Ο σεβασμός και η αγάπη με την οποία ο ελληνικός λαός τον περιέβαλε ήταν η αναγνώριση του εξαίρετου πολιτικού ήθους του, αλλά και της σεμνότητας και απλότητας που τον χαρακτήριζαν. Τα θερμά συλλυπητήριά μου στην οικογένεια και τους οικείους του», κατέληξε ο Πρόεδρος της Βουλής.
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος άφησε ανεξίτηλο το πέρασμά του στη δημόσια ζωή της πατρίδας μας», επισήμανε στο μήνυμά του ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Διακρίθηκε ως δικηγόρος και ξεχώρισε ως βουλευτής με τη μοναδική ρητορική του δεινότητα. Διετέλεσε πετυχημένος υπουργός και αποτέλεσε για χρόνια κορυφαίο στέλεχος της παράταξής μας.
Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας άσκησε υποδειγματικά τα καθήκοντά του και αγαπήθηκε από την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων που στο πρόσωπό του είδαν έναν Πρόεδρο προσιτό, σεμνό, φιλικό, ακέραιο και απολύτως προσηλωμένο στο πνεύμα του Συντάγματος», σημειώνει στο μήνυμά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος αφήνει πίσω του ένα πρότυπο εντιμότητας, ήθους και ακεραιότητας, ένα υπόδειγμα πολιτικού που με τη διαδρομή του κέρδισε την εκτίμηση και αναγνώριση φίλων και αντιπάλων. Στους οικείους του εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια», καταλήγει ο πρόεδρος της ΝΔ.
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος τίμησε την Ελλάδα ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ταυτίστηκε με το ήθος, τη σοβαρότητα, τη συναίνεση. Συλλυπητήρια στην οικογένειά του», αναφέρει η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά με ανάρτησή της στο twitter, ενώ στο ίδιο μέσο ο Σταύρος Θεοδωράκης, επικεφαλής του Ποταμιού, τονίζει: «Ο Κωστής Στεφανόπουλος αφήνει παρακαταθήκη το πολιτικό ήθος που δίδαξε & την πολιτική αλήθειας που άσκησε. Περνά στην Ιστορία με το έργο του».
Τα συλλυπητήριά του για το θάνατο του Κωστή Στεφανόπουλου εξέφρασε και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας: «Για την απώλεια του Κωστή Στεφανόπουλου εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του».
«Σήμερα, στην εορτή των Ενόπλων Δυνάμεων, της Υπερμάχου Στρατηγού, το Έθνος αποχαιρετά τον Εθνικό ηγέτη, τον έντιμο Έλληνα Κωστή Στεφανόπουλο» δήλωσε στο twitter και ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ και Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος.
Ανακοινώσεις εξέδωσαν και τα πολιτικά κόμματα.
«Εκφράζουμε τη βαθιά μας θλίψη για τον θάνατο του Κωστή Στεφανόπουλου. Κατά τη μακρά πολιτική του πορεία, ο Κ. Στεφανόπουλος διακρίθηκε για τη σεμνότητα και την εντιμότητά του. Η δεκαετής θητεία του στην Προεδρία της Δημοκρατίας υπήρξε εξόχως τιμητική για τον ανώτατο πολιτειακό θεσμό της χώρας, καθώς ο Κ. Στεφανόπουλος υπηρέτησε τα καθήκοντα του με απόλυτο σεβασμό και υψηλό αίσθημα δημοκρατικής ευθύνης. Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του», τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του.
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος ήταν από τους ανθρώπους που εξύψωσαν την έννοια της πολιτικής. Απέφυγε το λαϊκισμό, σε εποχές που αυτός κυριαρχούσε. Επέλεξε δύσκολους δρόμους κι ας ήξερε ότι θα έχουν πολιτικό κόστος. Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με την άψογη θεσμική λειτουργία του συνέβαλε στην αναβάθμιση του κύρους του θεσμού και η προσφορά του εκτιμήθηκε από τους πολίτες. Σε εποχές που η πολιτική απαξιώνεται, το παράδειγμά του ας αποτελέσει οδηγό για το είδος του πολιτικού που έχει ανάγκη η χώρα. Θερμά συλλυπητήρια στους ανθρώπους του και την οικογένειά του», ήταν το μήνυμα του Ποταμιού.
Η εκπρόσωπος Τύπου των ΑΝΕΛ Μανταλένα Παπαδοπούλου, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες εκφράζουμε τη θλίψη μας για την απώλεια του Κωστή Στεφανόπουλου. Στη μακρά πολιτική διαδρομή του, ο Κωστής Στεφανόπουλος αποτέλεσε την προσωποποίηση της αξιοπρέπειας, της εντιμότητας και της ακεραιότητας. Ως Πρόεδρος Δημοκρατίας, για δύο θητείες, τίμησε το αξίωμα με υποδειγματικό δημοκρατικό ήθος. Στη μνήμη των Ελλήνων θα μείνει χαραγμένη, μεταξύ άλλων, η φλογερή πατριωτική ομιλία του κατά την επίσκεψη του τότε Αμερικανού Προέδρου κ. Κλίντον στην Αθήνα. Στους οικείους του εκφράζουμε τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας».
«Ο πολιτικός κόσμος έγινε φτωχότερος, ο Κωστής Στεφανόπουλος, ανήκει στη γενιά των παλαιών και τίμιων πολιτικών, που αρχίζουν στις ημέρες μας να σπανίζουν» επισημαίνει στο δικό της μήνυμα η Ένωση Κεντρώων. «Η Ένωση Κεντρώων εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του».
Ακόμα, ο Γραμματέας του ΠΣ της ΛΑΕ Παναγιώτης Λαφαζάνης εξέφρασε «στην οικογένεια και τους φίλους του Κωστή Στεφανόπουλου τα πιο θερμά συλλυπητήρια για την απώλειά του».
Τα «συλλυπητήριά» τους για το θάνατο του Κωστή Στεφανόπουλου εξέφρασαν και πρώην πρωθυπουργοί, όπως και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης.
«Με βαθείαν θλίψιν επληροφορήθην τον θάνατον του πρώην Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας ΚΩΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ», αναφέρει σε δήλωσή του ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης, με την οποία εκφράζει τα «βαθύτερα συλλυπητήριά» του στην οικογένεια και τους οικείους του εκλιπόντος. «Ο εκλιπών από νεαράς ηλικίας αναμιχθείς με υποδειγματικόν ήθος εις την πολιτικήν, διεκρίθη εις όλα τα αξιώματα, υπουργικά και άλλα, τα οποία κατά καιρούς ανέλαβε, με τελευταίο και υπέρτατο αυτό του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας».
Ο Κώστας Σημίτης δήλωσε: «Ο Κωστής Στεφανόπουλος υπήρξε ένας υποδειγματικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Με βαθιά αφοσίωση στο εθνικό και το δημόσιο συμφέρον, με προσοχή να υπερβαίνει και να συμβιβάζει τις αντιθέσεις, με ακεραιότητα και εντιμότητα στην άσκηση των καθηκόντων του, υπηρέτησε τη χώρα με παραδειγματική αξιοπρέπεια». Και πρόσθεσε: «παρά τη διαφορετική πολιτική μας προέλευση, συνεργαστήκαμε παραγωγικά σε όλα τα θέματα και αναπτύξαμε μια δημιουργική σχέση και φιλία. Λυπούμαι πολύ που δεν θα μπορέσω να παραβρεθώ στην κηδεία ενός σπουδαίου πολιτικού και ανθρώπου που εκτιμούσα ιδιαίτερα. Θα απουσιάζω στο εξωτερικό».
Ο Κώστας Καραμανλής τόνισε τα εξής:
«Ο Πρόεδρος Κωστής Στεφανόπουλος στη μακρά πολιτική σταδιοδρομία του υπηρέτησε το δημόσιο συμφέρον με συνέπεια και ανιδιοτέλεια. Τον αποχαιρετούμε με αισθήματα σεβασμού και ευγνωμοσύνης για την προσφορά του στον Τόπο».
«Ο Κωστής Στεφανόπουλος υπήρξε ένας πολιτικός άνδρας που τίμησε όσο λίγοι τα αξιώματα, τα οποία του εμπιστεύθηκαν οι πολίτες και η Πολιτεία. Η θητεία του στο ύπατο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν απολύτως επιτυχής και υποδειγματική», σημειώνει σε δήλωσή του για το θάνατο του Κωστή Στεφανόπουλου ο Αντώνης Σαμαράς και εκφράζει τα θερμά συλλυπητήριά του στους οικείους του.
Η Προεδρία της Δημοκρατίας θα ανοίξει την Τρίτη και την Τετάρτη βιβλίο συλλυπητηρίων. Η είσοδος θα είναι από Βασ. Γεωργίου Β΄2 και ώρες προσέλευσης: 10.00 – 14.00 και 17.00 – 20.00.
Η κηδεία
Το μεσημέρι της Τρίτης στις 14:00 θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία του Κωστή Στεφανόπουλου, στον ναό του Αγίου Δημητρίου στο Παλαιό Ψυχικό.
Κατά την εξόδιο ακολουθία, από τις 14:10-14:20, θα ριφθούν από το πυροβολείο του λόφου του Λυκαβηττού είκοσι ένας τιμητικοί κανονιοβολισμοί.
Η ταφή του θα γίνει στη γενέτειρά του, στην Πάτρα, στο Α’ Δημοτικό Κοιμητήριο της πόλης.
Στη μνήμη του Κωστή Στεφανόπουλου, αντί στεφάνου, η οικογένειά του επιθυμεί τα χρήματα να διατεθούν ως δωρεά στο Ίδρυμα Κιβωτός του Κόσμου και στο Ίδρυμα Κιβωτός της Αγάπης.
Ποιος ήταν ο Κωστής Στεφανόπουλος
Ο Κωστής Στεφανόπουλος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1926, γιος του δικηγόρου και πολιτικού Δημήτρη Στεφανόπουλου και της Βρησηίδας Φιλοπούλου, κόρης του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Φιλόπουλου. Φοίτησε στο Γυμνάσιο Πατρών, στη συνέχεια σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1954 μέχρι το 1975 άσκησε ενεργό δικηγορία ως μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών.
Πολιτεύτηκε για πρώτη φορά με την ΕΡΕ το 1958 και πρωτοεξελέγη βουλευτής το 1964. Μετά την πτώση της χούντας, εντάχθηκε στο τότε νεοσύστατο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Συμμετείχε στην πρώτη κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως υφυπουργός Εμπορίου και στη συνέχεια ως υπουργός Εσωτερικών και Κοινωνικών Υπηρεσιών μέχρι το 1977, όταν και επανεξελέγη βουλευτής Πατρών. Θεωρείται πλέον επιφανές στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, όταν ανέλαβε υπουργός Προεδρίας της κυβέρνησης από το 1977 έως το 1981, αρχικά υπό τον Καραμανλή και στη συνέχεια υπό το Γεώργιο Ράλλη.
Στις εκλογές του 1981 ο Στεφανόπουλος επανεξελέγη βουλευτής Αχαΐας, αλλά η Νέα Δημοκρατία χάνει από το ΠΑΣΟΚ. Η ήττα οδήγησε στην παραίτηση του Ράλλη από την αρχηγία του κόμματος και η Νέα Δημοκρατία διεξάγει εσωκομματικές εκλογές στις οποίες ο Κωστής Στεφανόπουλος διεκδικεί την προεδρία του κόμματος. Ηττάται όμως από τον Ευάγγελο Αβέρωφ, παίρνοντας 32 ψήφους στη σχετική ψηφοφορία. Το ίδιο συμβαίνει το 1984, όταν ξαναθέτει υποψηφιότητα απέναντι στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη μετά την παραίτηση του Αβέρωφ.
Το 1985, μετά από μία ακόμα εκλογική ήττα της ΝΔ από το ΠΑΣΟΚ, ο Κωστής Στεφανόπουλος ιδρύει τη ΔΗΑΝΑ (Δημοκρατική Ανανέωση), με 9 ακόμη βουλευτές, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του είχαν εκλεγεί με τη ΝΔ. Τότε ο Αβέρωφ είπε την ιστορική φράση: «Το πρόβατο που φεύγει απ’ το μαντρί το τρώει ο λύκος».
Η ΔΗΑΝΑ, όμως, κατόρθωσε να μπει στη Βουλή στις τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις που έγιναν στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Στις εκλογές του Ιουνίου του 1989 ο Κωστής Στεφανόπουλος εκλέγεται βουλευτής Α’ Αθηνών, αλλά στις τελευταίες εκλογές, το 1990, ο Στεφανόπουλος δεν κατόρθωσε να εκλεγεί βουλευτής. Η ΔΗΑΝΑ εξέλεξε ένα βουλευτή τότε, το Θεόδωρο Κατσίκη.
Τότε ο Κωστής Στεφανόπουλος, παρά την παλαιά αντιπαλότητά του με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, στηρίζει τη ΝΔ στη Βουλή ώστε να διασφαλίσει 151 έδρες και να σχηματίσει κυβέρνηση.
Το 1994 η ΔΗΑΝΑ δεν κατάφερε να εκλέξει ευρωβουλευτή και το κόμμα διαλύθηκε. Ωστόσο, ένα χρόνο αργότερα, το 1995, ο Κωστής Στεφανόπουλος προτείνεται από τον Αντώνη Σαμαρά, τότε αρχηγό της Πολιτικής Άνοιξης, ως υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Εκλέγεται με 181 ψήφους, με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, και ο Κωστής Στεφανόπουλος διαδέχεται τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στις 10 Μαρτίου του 1995. Στο ίδιο αξίωμα επανεκλέγεται το 2000 με 269 ψήφους αυτή τη φορά (έχοντας τη στήριξη ΠΑΣΟΚ, Νέας Δημοκρατίας και ανεξάρτητων βουλευτών). Το 2005 παραδίδει στον Κάρολο Παπούλια.
Στη διάρκεια της θητείας του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Κωστής Στεφανόπουλος κατόρθωσε να αναπτύξει όχι μόνο ευρύτατη αποδοχή από το πολιτικό και κοινοβουλευτικό φάσμα αλλά και μεγάλη δημοτικότητα στην κοινωνία. Σε αυτό συνέβαλαν και οι κατά καιρούς τολμηρές δηλώσεις του, με χαρακτηριστικότερη την ομιλία που εκφώνησε ενώπιον του Αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα το 1999. Εκεί, ο Κωστής Στεφανόπουλος έκανε νύξη στα ελληνικά εθνικά θέματα και αιτήματα, θέτοντας –εμμέσως- το Δίκαιο σε αντιπαραβολή με την αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Ο Κωστής Στεφανόπουλος σπάνια έδινε συνεντεύξεις, ωστόσο την πόρτα του Προεδρικού Μεγάρου πέρασε δύο φορές μια ομάδα μαθητών δημοσιογράφων για να του πάρουν συνέντευξη. Στην αρχή ως μαθητικό περιοδικό Scoolήκι και στη συνέχεια –φοιτητές πλέον- ως Schooligans.
Ακόμα πιο λίγοι βέβαια θα θυμούνται –ανάμνηση που καταγράφεται με κάποια επιφύλαξη- ότι μια μέρα του Οκτώβρη του 2001, όταν η Αθήνα γιόρτασε για πρώτη φορά τη «Μέρα χωρίς αυτοκίνητο», ο Κωστής Στεφανόπουλος είχε μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο με το ποδήλατό του…
Το Νοέμβριο του 2000 ο Κωστής Στεφανόπουλος ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας και το Φεβρουάριο του 2005 ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έτυχε τιμητικών διακρίσεων και ανωτάτων παρασήμων ξένων κρατών, ενώ αναγορεύθηκε επίτιμος δημότης πολλών Δήμων και Κοινοτήτων στην Ελλάδα.
