Στη δημοσιονομική κρίση των ετών 2008-2010 που οδήγησε στην κρίση χρέους –και όχι στον χρηματοπιστωτικό κλάδο - απέδωσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας την κατάσταση που βιώνουμε στη χώρα μας, κατά τη σημερινή παρουσία του στην Επιτροπή της Βουλής για τα θαλασσοδάνεια. Κατά την εκτίμησή του, οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν άμεσα στη νέα κατάσταση, ενισχύοντας το πλαίσιο εποπτείας τους (διαρκείς αξιολογήσεις ποιότητας περιουσιακών στοιχείων και υπολογισμού στοιχείων κεφαλαιακής επάρκειας, υψηλότεροι ελάχιστοι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και αυστηροί κανόνες κατανομής της κρατικής ενίσχυσης).
Ο κ. Στουρνάρας απαρίθμησε τους παράγοντες που οδήγησαν στην ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών:
1). Αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής τους ικανότητας από διεθνείς οργανισμούς , «λόγω κυρίως της δημοσιονομικής κρίσης»
2). Μαζική εκροή καταθέσεων και ειδικότερα 37% κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2009 – Ιούνιος 2012 (87 δις ευρώ συνολικά) και 27% κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2014 – Ιουλίου 2015 (44 δις συνολικά)
3). Αποκλεισμός πρόσβασης σε αγορές κεφαλαίου και χρήματος με ταυτόχρονη υποχρέωση αποπληρωμής άνω των 40 δις ευρώ
4). Ζημίες 38 δις από το πρόγραμμα ανταλλαγής κρατικών ομολόγων (PSI)
5). Άνευ προηγουμένου αύξηση σχηματισμού προβλέψεων από την διαρκώς επιδεινούμενη ποιότητα δανείων και περιουσιακών στοιχείων (συγκεκριμένα ο δείκτης καθυστερήσεων ανέβηκε από το 5% στα τέλη του 2008 στο 21,5% στα μέσα του 2012, άνω του 35% στα τέλη του 2015 και περίπου 45% σήμερα)
Σταχυολογώντας τις απαντήσεις του σε ερωτήσεις βουλευτών:
- Ο μέσος όρος μη εξυπηρετούμενων δανείων στα ΜΜΕ είναι 25%, από τους χαμηλότερους στην ελληνική οικονομία.
-Παρά την κρίση, μόνο δύο επιχειρήσεις ΜΜΕ έχουν πρόβλημα: Ο «Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη», ο «Πήγασος» και πολύ λιγότερο το «Star». Τα υπόλοιπα δάνεια είναι ενήμερα. (σ.σ. Στην πορεία της συζήτησης, ο κ. Στουρνάρας πρόσθεσε και τον «Τηλέτυπο»)
-Για τη δανειοδότηση των κομμάτων τηρήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες. Από το 2010 και μετά, τα δάνεια προς κόμματα έγιναν υψηλότερου κινδύνου (σ.σ. δίνονταν με εκχώρηση χρηματοδότησης πέραν της κοινοβουλευτικής θητείας ). Στο ερώτημα τι θα έκανα εγώ δεν μπορώ να απαντήσω, γιατί πρέπει να πάμε στις συνθήκες της περιόδου εκείνης και στα στοιχεία που είχε μπροστά του ο κάθε τραπεζίτης.
-Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών (2008 -2016), η ΤτΕ έχει προβεί σε επιβολή μιας σειράς εποπτικών μέτρων και κυρώσεων: επιβολή μέτρων εξυγίανσης σε 14 συνολικά τράπεζες (7 εμπορικές - 7 συνεταιριστικές), επιβολή ποινών και κυρώσεων σε 137 περιπτώσεις που αφορούσαν ζητήματα διαφάνειας, εσωτερικού ελέγχου, πρόληψης, καταστολής - νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, αρνητικές αξιολογήσεις fit and proper 15 ατόμων ως προς την άσκηση καταλληλότητας για συμμετοχή σε εκτελεστικό ή μη ρόλο διοικητικού συμβουλίου τράπεζας ή για παραβίαση νομοθεσίας περί πρόληψης ή καταστολής - νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
-Το πόρισμα για την Τράπεζα Αττικής (που εμπεριείχε την απόφαση για την διακοπή της χρηματοδότησής της), η ΤτΕ το έστειλε αποκλειστικά στον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας Αττικής περίπου την 1η Σεπτεμβρίου και στον Πρόεδρο της Επιτροπής για τα θαλασσοδάνεια στις 22 Σεπτεμβρίου. Δεν υπήρξε καμία διαρροή.
-Αυτή τη στιγμή προτεραιότητα είναι η εξυγίανση της Τράπεζας Αττικής και είμαστε σε πολύ καλό δρόμο για πρώτη φορά μετά από αρκετό χρόνο, χάριν της έγκαιρης παρέμβασης της ΤτΕ. Ο κ. Προβόπουλος είχε τη δυνατότητα εάν ήθελε στη διάρκεια της θητείας του να καθάριζε με την Τράπεζα Αττικής. Δεν το έκανε. Το έκανα εγώ.
-Η χρεοκοπία απεφεύχθη με πρωτοβουλίες των Κυβερνήσεων από το 2010 έως σήμερα.
-Ενδιαφέρομαι να βγούμε στις αγορές. Αυτό δεν θα συμβεί αν δεν προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις. Δεν είναι πολιτική δήλωση αυτή. Είναι δήλωση επί πραγματικού. Την αγωνία μου εκφράζω. Πολιτικές φιλοδοξίες δεν έχω.
-Πρέπει να εξαντλούνται οι τετραετίες. Κατηγορήθηκα τον Δεκέμβριο του 2014 ότι έκανα παρέμβαση να μην γίνουν εκλογές. Δυστυχώς δικαιώθηκα από το αποτέλεσμα και το επαναλαμβάνω και τώρα: δεν πρέπει να γίνουν εκλογές.
-Γίνεται σταδιακή χαλάρωση των capital controls. Η οριστική άρση εξαρτάται από παράγοντες που δεν μπορούν να προβλεφθούν (περάτωση αξιολόγησης, αποκατάσταση εμπιστοσύνης, επιστροφή καταθέσεων).
