Ανέβηκε σήμερα το πολιτικό θερμόμετρο με αφορμή την υπόθεση των πλειστηριασμών, με την κυβέρνηση να ετοιμάζει νομοθετική παρέμβαση για επέκταση προστασίας της πρώτης κατοικίας, υπό το βάρος και της κοινωνικής πίεσης.
Έντονη αντιπαράθεση ξέσπασε σήμερα για το ζήτημα των πλειστηριασμών, με «πόλεμο» ανακοινώσεων ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση. Ήδη από το πρωί, πληροφορίες ανέφεραν ότι με εντολή του πρωθυπουργού, η κυβέρνηση πρόκειται να καταθέσει άμεσα στη Βουλή, τροπολογία που θα επεκτείνει την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς όχι μόνο για οφειλές στις τράπεζες αλλά και για χρέη στο Δημόσιο, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2017.
Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη, θα προστατεύεται η μία και μοναδική κατοικία όσων έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία, αρκεί η αντικειμενική της αξία να μην ξεπερνά τα 180.000 ευρώ. Το όριο αυτό προσαυξάνεται για 20.000 ευρώ για κάθε παιδί. Θα ισχύσει επίσης εισοδηματικό όριο, για τους άγαμους στα 13.900 ευρώ, για τους έγγαμους στα 23.600 ευρώ και για τους τρίτεκνους στα 5.700 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1974 μέχρι σήμερα δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, με αποτέλεσμα οι οφειλέτες να επαφίονται, κατά βάση, στην καλή διάθεση των εφόρων.
Οι εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος, με τη σειρά πλειστηριασμών που εκδικάζονται στα Ειρηνοδικεία και τις κοινωνικές εντάσεις που σημειώνονται, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το περιστατικό της Θεσσαλονίκης, φαίνεται να οδήγησαν την κυβέρνηση στη λήψη σχετικών πρωτοβουλιών.
Την ίδια στιγμή, υπό το φόβο εντάσεων και προπηλακισμών, οι συμβολαιογράφοι απέχουν σήμερα από την εργασία τους και ζητούν διασφάλιση της ομαλότητας της διαδικασίας.
Η Συντονιστική Επιτροπή των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σήμερα, ζήτησε ο πολιτικός κόσμος να νομοθετήσει άμεσα και να θέσει όρια για την απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Ακόμα, ζήτησαν να προστατευτεί η διαδικασία των πλειστηριασμών για το καλό του πολίτη και για την τήρηση της νομιμότητας. Τόνισαν επίσης ότι έχουν στοχοποιηθεί, ότι δέχονται επιθέσεις και απειλές από πολίτες, ενώ στα Ειρηνοδικεία όπου διεξάγονται οι πλειστηριασμοί, όπως λένε, υπάρχουν εντάσεις και βίαιες ενέργειες. Επισήμαναν τέλος ότι μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα θα λάβουν τις αποφάσεις και θα καθορίσουν το πλαίσιο των αντιδράσεών τους.
Νομοθετική παρέμβαση, άμεσα, που θα προστατεύει την πρώτη κατοικία, όσων έχουν πραγματικά χαμηλά εισοδήματα και, ταυτόχρονα, δεν θα αποτελέσει δίχτυ προστασίας για τους έχοντες, αλλά κατ’ επάγγελμα κακοπληρωτές, ζητάει το Οικονομικό Επιμελητήριο.
Κόντρα Μαξίμου - ΝΔ
Αμέσως μόλις έγιναν γνωστά τα σχέδια της κυβέρνησης, η ΝΔ εξέδωσε ανακοίνωση σε υψηλούς τόνους.
«Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βρίσκεται αντιμέτωπη με το αδιέξοδο των πλειστηριασμών που η ίδια δημιούργησε.
Για οφειλές ακόμη και για 500 ευρώ προς το Δημόσιο, νοικοκυριά και επιχειρήσεις απειλούνται, πρώτη φορά, να χάσουν τα ακίνητά τους!
Και η Κυβέρνηση τι κάνει;
Μια ημέρα πριν το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ – προφανώς για να περιορίσει τις εσωκομματικές αντιδράσεις - υπόσχεται ότι ‘θα’ φέρει νομοθετική ρύθμιση για να προστατέψει την πρώτη κατοικία από οφειλές προς το Δημόσιο...
Το ‘υπόσχεται’ σήμερα για να το ξεχάσει τη Δευτέρα...»
«Ψέματα, λάσπη και κινδυνολογία το τελευταίο καταφύγιο της ΝΔ» απάντησε σε σκληρό ύφος το Μέγαρο Μαξίμου.
«Τελικά, η περιβόητη ‘Συμφωνία Αλήθειας’ που περιφέρει ο κ. Μητσοτάκης αποδεικνύεται ένα συνονθύλευμα από ασύστολα και συνειδητά ψέματα.
«Ανάμεσα στα ψέματα αυτά ξεχωρίζει το ζήτημα των πλειστηριασμών. Και παρότι ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας ξεσκεπάστηκε και εκτέθηκε στη Βουλή, με τα ψευδή στοιχεία τα οποία παρέθεσε, το γραφείο τύπου της ΝΔ επιχειρεί σήμερα την αναπαραγωγή της κινδυνολογίας, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να κερδίσει πολιτικά οφέλη, λασπολογώντας και κινδυνολογώντας.
Όλος αυτός ο πανικός της Νέας Δημοκρατίας οφείλεται στην σημερινή απόφαση της κυβέρνησης να επεκτείνει την προστασία της πρώτης κατοικίας και στα επιχειρηματικά δάνεια, με δεδομένο ότι η πρώτη κατοικία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών έως 280.000 ευρώ προστατεύεται ήδη σε συντριπτικό ποσοστό από το Δεκέμβριο του 2015.
Θα έπρεπε να ντρέπονται. Γιατί είναι αυτοί που με το ιστορικό ‘email Χαρδούβελη’ είχαν δεσμευτεί για πλήρη άρση κάθε προστασίας από πλειστηριασμούς, αδιαφορώντας για τις κοινωνικές συνέπειες. Είναι αυτοί που όταν η κυβέρνηση υπερασπιζόταν κόκκινες γραμμές στο ζήτημα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, τραβούσαν ύπουλα το χαλί, πιέζοντας ‘να κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση’ για να επωφεληθούν από τις ενδεχόμενες αντιδράσεις.
Τέτοιος ξεπεσμός. Δυστυχώς, όμως, για αυτούς, οι πολίτες δεν ξεχνούν», κατέληγε το σημείωμα του Μεγάρου Μαξίμου.
Σε έντονο ύφος ανταπάντησε η Νέα Δημοκρατία:
«Το θράσος και ο κατήφορος της Κυβέρνησης δεν έχει τέλος. Οι Τσίπρας - Καμμένος που πολέμησαν λυσσαλέα και καταψήφισαν κάθε ρύθμιση της Νέας Δημοκρατίας για τους πλειστηριασμούς και την προστασία της πρώτης κατοικίας, κουνάνε σήμερα το δάχτυλο στην κοινωνία. Μια κοινωνία που γνωρίζει πολύ καλά ότι επί Νέας Δημοκρατίας δεν έγινε κανένας πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας. Σε αντίθεση σήμερα με τον κ. Τσίπρα που τότε κορόιδευε την κοινωνία λέγοντας ‘κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη’. Τα ψέματα που είπαν και συνεχίζουν να λένε δεν τους σώζουν από την οργή των πολιτών».
Στο «χορό» και το ΥΠΟΙΚ: Παραπλανητικά τα περί έξαρσης των πλειστηριασμών – Οι «εργατικές κατοικίες» του …εργολάβου
Ανακοίνωση για το θέμα εξέδωσε όμως και το Υπουργείο Οικονομικών, στην οποία αναφέρει τα εξής:
«1. Οι «εργατικές κατοικίες» του… εργολάβου. Σχετικά με τις αναφερόμενες ως «εργατικές» κατοικίες του Εύοσμου Θεσσαλονίκης, από τα στοιχεία της γενικής γραμματείας δημοσίων εσόδων (www.publicrevenue.gr/kpi/public/auctions/prg_date_down) προκύπτει ότι πρόκειται για μικρά διαμερίσματα (περί τα 50 τετραγωνικά). Όλα ανήκουν σε μεγαλοκατασκευαστή, ο οποίος έχει χρέος 12,5 εκατ. ευρώ και είναι άγνωστης διαμονής, ενώ σύμφωνα με το TAXIS τα συγκεκριμένα διαμερίσματα είναι κενά.
2. Τα περί έξαρσης των πλειστηριασμών είναι παραπλανητικά. Παρακάτω αναφέρονται τα στοιχεία που ανέφερε ο Πρωθυπουργός, χθες, στη Βουλή. Από αυτά προκύπτει ότι ήδη πριν την κρίση πραγματοποιούνταν ετησίως πάνω από 40.000 πλειστηριασμοί. Άρα δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, πολύ δε περισσότερο την τελευταία διετία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία το 2008 έγιναν 43.000 πλειστηριασμοί, το 2009 έγιναν 52.000 πλειστηριασμοί, το 2010 έγιναν 48.000 πλειστηριασμοί, το 2011 έγιναν 44.100 πλειστηριασμοί, το 2012 έγιναν 26.000, το 2013 έγιναν 19.200 πλειστηριασμοί και το 2014 16.000 πλειστηριασμοί.
Αντιθέτως, από τις αρχές του 2015 έπαψαν να γίνονται πλειστηριασμοί, μέχρι να διαμορφωθεί το απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο. Αφού αυτό διαμορφώθηκε, η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων είχε ως αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί όλες οι υποθέσεις στο τελευταίο τρίμηνο του 2016.
Συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι θα γίνουν «600 πλειστηριασμοί μέχρι το τέλος του έτους». Πιθανότατα πρόκειται για λανθασμένη ανάγνωση των στοιχείων μίας από τις διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης, του ιστοχώρου του Ενιαίου Ταμείου Νομικών (deltio.tnomik.gr), όπου αναφέρονται 635 πλειστηριασμοί, πλην όμως μόνο οι 23 αφορούν το 2016 και οι υπόλοιποι το 2017, ενώ συμπεριλαμβάνονται απαιτήσεις προς κινητές αξίες και αξιώσεις ιδιωτών προς ιδιώτες.
3. Με νόμο θα έρθει άμεσα στη Βουλή δημιουργείται μηχανισμός ρύθμισης χρεών σε εμπόρους και επιχειρηματίες. Πλειστηριασμοί λόγω εμπορικών χρεών γίνονταν ανέκαθεν λόγω του πτωχευτικού κώδικα, άρα έμποροι και επιχειρηματίες δεν εμπίπτουν στην προστασία από πλειστηριασμούς. Η κυβέρνηση, αφενός τοποθέτησε και τη συγκεκριμένη ομάδα στην προστασία από μεταβίβαση δανείων πρώτης κατοικίας στη δευτερογενή αγορά δανείων, αφετέρου προωθεί άμεσα στη Βουλή νομοσχέδιο, που προβλέπει νέο μηχανισμό εξωδικαστικού συμβιβασμού για υπερχρεωμένες επιχειρήσεις.
4. Οι πλειστηριασμοί μπορεί να διακριθούν με βάση τον επισπεύδοντα εκπλειστηριαστή σε 3 γενικές κατηγορίες:
i. Υποθέσεις μεταξύ ιδιωτών (περίπου 40%), που προφανώς αποτελούν ειδική περίπτωση και το Δημόσιο έχει περιορισμένη αρμοδιότητα.
ii. Υποθέσεις φορέων του Δημοσίου (περίπου 10% αφορά ΓΓΔΕ, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία), που ιεραρχούνται με προτεραιότητα σε όσες αφορούν μη συνεργάσιμους μεγαλοφειλέτες και σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, σε καμία περίπτωση δεν πλήττουν πρώτη κατοικία.
iii. Για την περίπτωση των τραπεζών (το υπόλοιπο 50%), το υπουργείο διαμόρφωσε τον τελευταίο χρόνο προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει:
Πλήρη προστασία της πρώτης κατοικίας για τα δύο τρίτα των νοικοκυριών
Με την αναθεώρηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πρώην Ν. Κατσέλη) δημιουργήθηκε ένα ισχυρό δίκτυ προστασίας. Συγκεκριμένα:
- Το πεδίο εφαρμογής του νόμου επεκτάθηκε και σε φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές.
- Μπορούν να ενταχθούν σε προστατευτικές ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία 2 στους 3 δανειολήπτες.
- Για το 25% που αντιστοιχεί στους πιο αδύναμους, προβλέπεται η ενίσχυσή τους από το κράτος, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις δόσεις.
- Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προστατεύονται οι δανειολήπτες-αιτούντες που διαθέτουν ακίνητο αντικειμενικής αξίας έως 180.000-280.000 ευρώ και εισόδημα έως 13.906-40.801 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού.
Αναδιάρθρωση των δανείων με βάση την πραγματική δυνατότητα του νοικοκυριού
Οι υπόχρεοι για την τήρησή του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (τράπεζες, χρηματοδοτικά ιδρύματα και εταιρίες διαχείρισης) οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και αναλόγως να προτείνουν ρύθμιση του δανείου.
Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα προκύπτει αφού αφαιρεθούν από το συνολικό καθαρό εισόδημα του δανειολήπτη οι Εύλογες Δαπάνες Διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται με αντικειμενικό τρόπο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με βάση τα ισχύοντα σήμερα, οι ετήσιες εύλογες δαπάνες διαβίωσης για 2 ενήλικες με 2 παιδιά είναι 16.162 ευρώ.
Δεν πωλούνται τα δάνεια πρώτης κατοικίας σε Funds
Μέχρι το 2018 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με πρώτη κατοικία:
- ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία
- με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (άνω του 90% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας)».
