Δεν είναι ένα ξεχασμένο χωριουδάκι κάπου στα σύνορα. Δεν είναι αποκομμένο απ' τον κόσμο, ούτε και προσπελάσιμο μέσα από χωματόδρομους, που καταπονούν τα αμορτισέρ του αυτοκινήτου. Μόλις 11 χιλιόμετρα βόρεια της Θεσσαλονίκης, με πληθυσμό 20.852 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το Ωραιόκαστρο απέχει πολύ απ' το να χαρακτηριστεί ένα μικρό, γαλατικό χωριό πρωτόγονων καβγατζήδων που καμιά πρόσβαση δεν έχουν στον «πολιτισμό».

 

Επίσημα, ιδρύθηκε το 1926. Μέχρι το 1922, όταν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πρόσφυγες απ' τον Πόντο, δεν ήταν καν χωριό: βοσκότοπος ήταν, και τα μόνο «σπίτια» του ήταν οι στάνες (ή, αν προτιμάτε, οι «κτηνοτροφικές μονάδες») τσοπάνηδων της γύρω περιοχής. Οι τελευταίοι, καθόλου δεν γνωρίζουμε αν είδαν με καλό μάτι την εγκατάσταση των «ξενομεριτών» στον τόπο που βοσκούσαν τα κοπάδια τους: το πιθανότερο πάντως είναι πως, στο κλίμα της (τότε;) εποχής, όλο και κάποιο «υπόμνημα διαμαρτυρίας» θα στείλανε, όλο και κάποια «παράσταση» στον τοπικό τους βουλευτή θα πραγματοποίησαν, όλο και κάποιες «αψιμαχίες» θα είχαν με τους «ξενόφερτους» (εκείνους, τους ξεριζωμένους, που πάλευαν να βρουν ένα κομμάτι γης να τους χωρέσει). Στο κάτω-κάτω, πλήρωναν για τη χρήση του βοσκότοπου: παλαιότερα στους τούρκους γαιοκτήμονες, αργότερα στους διαδόχους τους (ο αναδασμός και η διανομή των «αγροτεμαχίων» στους πρόσφυγες του Πόντου γίνεται δέκα αργότερα, το 1932).

Πρόσφυγες που κάποιες φωτογραφίες τους – λογικά – θα κοσμούν τα σπίτια των απογόνων τους (εκείνων, που πλέον, νοούνται ως «νοικοκυραίοι»). Πρόσφυγες που – λογικά – την διηγήθηκαν την ιστορία του ξεριζωμού τους στους απογόνους τους (τους «νοικοκυραίους» που ήδη αναφέραμε) και την πάλη τους με τους «γηγενείς» για να ριζώσουν. Να τους δίδαξαν – άραγε – πως οι «ξένοι», είναι «κακοί»; Να μάθανε – ίσως – στα παιδιά τους (κι εκείνα, να το μετέφεραν στα δικά τους παιδιά και πάει λέγοντας) να εχθρεύονται τους ανέστιους και τους κατατρεγμένους; Ή ίσως – το πιθανότερο! – οι προαναφερθέντες «νοικοκυραίοι» καμιά σχέση δε θέλουν να έχουν με κείνους τους «ξυπόλητους» που ξεχέρσωσαν τα βοσκοτόπια και έβαλαν τα θεμέλια του (σύγχρονου) Ωραιόκαστρου;

Από που πάνε για το Ωραιόκαστρο; Οι ηλεκτρονικοί πλοηγοί θα επιμείνουν πως θα πρέπει να «κατευθυνθείτε βόρεια» και πως «σε 11 χιλιόμετρα θα φτάσετε στον προορισμό σας» (με αφετηρία τη Θεσσαλονίκη). Στην πράξη ίσως αποδειχθεί πιο δύσκολο: κανένας ηλεκτρονικός πλοηγός δεν μπορεί να δώσει οδηγίες για το πώς θα ταξιδέψετε 100 χρόνια πίσω. Εκεί, που έχει ξεχαστεί το Ωραιόκαστρο...

Ι. Δ. Σαμπανίκος
Συντάκτης: Ι. Δ. Σαμπανίκος Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.